Tầng nghĩa trong phim Lâu đài bay của pháp sư Howl

Hãy bỏ qua bài viết này nếu bạn chưa từng xem phim, bởi vì mình muốn quấy rối trí tò mò của bạn. Nếu bạn đã xem hãy đọc tiếp, bởi vì biết đâu bạn sẽ nhận ra những điều đã bỏ lỡ hoặc khó hiểu trong phim. Với một đứa xem 3 lần như mình và đọc rất nhiều review về phim, và mỗi lần xem lại là thêm một lần vỡ oà với những tầng nghĩa sâu sắc mà tác giả đã ẩn dụ, chắc chắn rằng những ai xem qua 1 lần không thể hiểu hết được những khoảnh khắc sâu sắc đến nao lòng ấy.

Bọn giết người ghê tởm

"Tác phẩm mang chủ đề cực lực phản đối chiến tranh do ảnh hưởng từ sự phản đối của Miyazaki trước cuộc xâm lược Irag cảu Hoa Kỳ năm 2003. Miyazaki khẳng định rằng ông "cực kì phẫn nộ" với cuộc chiến tranh này, do đó vị đạo diễn muốn làm một bộ phim mà ông nghĩ sẽ không được đón nhận ở Mỹ" - theo Wikipedia

Bạn sẽ dễ nhận thấy bộ phim tuy mang cảnh tượng Châu Âu vô cùng đẹp với những toà nhà cổ kính, những hồ nước xanh trong yên bình và đồng cỏ hoa vô cùng lung linh sặc sở, nhưng tất cả những điều đẹp đẽ đó lại bị chiến tranh tàn phá qua những thước phim rực đỏ trong biển lửa, hàng ngàn tàu bay quân sự với hình dạng xấu xí tàn ác, chuyên gieo rắc sự huỷ diệt, đó là cách tác giả phê bình chiến tranh và nền văn minh hiện đại, thứ đã làm kiệt quệ vẻ đẹp của thiên nhiên. Tuy nhiên ông lại gửi gắm niềm đam mê bay lượn của mình bằng cách tạo ra Howl với hình ảnh con chim to lớn, và "lâu đài bay" đã bảo vệ cho Shophie và gia đình của Howl như một cách truyền tải tình yêu hoà bình, một hình ảnh tương phản với các "máy bay quân sự" phá diệt sự sống.

Andrew Osmond cho rằng: "Lập trường phản đối chiến tranh đầy thành thực của Howl được thể hiện như thể phản đối kẻ cầm quyền là lựa chọn duy nhất, khi anh chiến đấu chống lại cả hai phe và trở thành nỗi kinh hoàng tồi tệ nhất cho tất cả bọn họ", dưới hình dạng của một con chim dữ tợn. Howl chấp nhận mạo hiểm chính con người mình khi biến hình thành một con thú. Anh không chọn phe nào bởi vì anh tin rằng "Chiến tranh là xấu" và anh căm ghét nó.

Lời nguyền "Tìm lại chính mình"

Dù rất nhiều nhân vật trong phim, hầu như họ đều dính một lời nguyền và biến đổi hoàn toàn vẻ ngoài và cuộc đời của họ, đó dù là điều vô cùng đau khổ nhưng chính những lời nguyền đã khiến họ tìm lại được chính mình với hành trình "lòng trắc ẩn" và sự vị tha.Howl

Shophie là một cô gái rất tự ti về ngoại hình qua những cảnh phim cô đi gầm mặt khi đi trên đường, soi gương với vẻ mặt buồn tuổi và những câu thoại như "Tôi chưa bao giờ xinh đẹp", dù là cô gái trẻ nhưng cô chọn chiếc vay xanh dương tối màu, không trang điểm lộng lẫy như những cô gái khác, thậm chí mẹ của cô trông còn trẻ hơn cô ấy chứ. Chính vì vậy khi dính lời nguyền Shopie trở thành một lão bà 90 tuổi, nhưng một điểm rất sáng ở đây chính là sự mạnh mẽ trong tâm hồn sâu thẳm của cô, cô tự trấn an, và quyết định một mình vác thân già của mình đi tìm mụ phù thuỷ để giải lời nguyền.

"Sophie luôn tràn ngập sự tự ti và cô luôn mất phương hướng, tâm hồn cô già cỗi, có thể nói lời nguyền này không phải là một lời nguyền độc ác, vì nó chỉ khiến vẻ ngoài và tâm hồn cô tương xứng mà thôi" Theo Team USUK

Tác giả khắc hoạ cô là một người thờ ơ trong cuộc sống, không màn đến cuộc đời mình mà chỉ sống như một thợ làm mũ để làm cho ba cô vui mà thôi, cô chẳng tin cô xinh đẹp và không được yêu quý, như một tâm hồn già cỗi - như một cách tác giả đã nói lên thực trạng của những người trẻ "thờ ơ" ngày nay, Chỉ khi cô tự tin, mạnh mẽ bảo vệ những người cô yêu thương, hạnh phúc với cuộc sống thực thì cô mới trẻ lại. Chính lời nguyền "đi tìm chính mình" mới bắt một cô gái ghét giao tiếp xã hội như cô lên đường để tìm lời giải, gặp Howl và giải cứu anh và Đầu Củ Cải, chấm dứt chiến tranh.

Trong phim, Sophie đã vượt qua mọi khó khăn khi học cách đặt hạnh phúc của những người mà cô yêu thương lên trên lợi ích của bản thân, một phẩm chất mà Miyazaki gọi là sự tận tâm. Xuyên suốt bộ phim Shopie đã dùng lòng trắc ẩn, vị tha của mình để chăm sóc mọi người, dọn dẹp toà lâu đài. Và lòng trắc ẩn của cô được thể hiện rõ nhất trong phân cảnh khi Quý bà Suliman biến Phù thủy Vùng hoang địa trở lại hình dạng thật của mụ là một bà lão già nua, Sophie đã cho mụ phù thuỷ một chỗ ở và chăm sóc cho mụ dù chính bà ta đã ếm lời nguyền lên cô, qua đó ý niệm về lòng nhân ái càng được thể hiện rõ hơn. Qua đây tác giả ngầm nói rằng chỉ có lòng nhân ái mới có thể phá bỏ chiến tranh, căm thù và mọi bế tắc.

Trái tim là một gánh nặng nhưng để là một con người đúng nghĩa bạn không thể thiếu nó.

Howl một pháp sư trẻ tài ba, đẹp trai với câu nói nổi tiếng thế giới "Sống làm gì khi mà không đẹp" nhưng anh luôn cô đơn, tuyệt vọng qua hình ảnh Lâu đài bay vô cùng dơ bẩn và cũ nát của anh. Hình ảnh lâu dài cứ đi vô định hướng như ngầm nói lên trái tim Howl cũng bất định như vậy. Howl và Calcifer đã làm một giao kèo với nhau. Calcifer là 1 quỷ lửa có giao ước ma thuật với Howl, nó từng là 1 ngôi sao băng được Howl bắt được trước khi rơi xuống đất và bị dập tắt, nó là 1 sinh vật mạnh mẽ với khả năng ma thuật khủng khiếp. Howl đã trao trái tim mình cho Calcifer để đổi lại sức mạnh ma thuật. Không có trái tim Howl trở thành một người ích kỷ, lạc lối, anh luôn chạy trốn khỏi những vấn đề của mình ( trong phim bạn luôn thấy Howl luôn chạy chốn ). Căn phòng của anh đầy những đồ chơi thú bông và đồ lấp lánh đã khắc hoạ trái tim "trẻ con" chưa trưởng thành của anh, cùng sự bộn bề lộn xộn.

"Sophie có thể dễ dàng vào được lâu đài là vì trái tim anh đã dẫn lối cho cô (Calcifer rất nghe lời Sophie, còn để cho cô di chuyển mình khỏi bếp lửa, phản ứng mạnh mẽ với lời khen của Sophie). Sau khi Sophie vào lâu đài di động ở, vén tay áo lên dọn dẹp sạch sẽ nơi này. Howl là người không có tim. Vì vậy, lâu đài do Calcifer điều khiển chính là hiện thân cho trái tim của anh. Howl để cho Sophie sống trong tim anh, để cho cô gái này dọn dẹp sạch sẽ ngăn nắp buồng tim chất đầy những thứ đồ lặt vặt bụi bẩn, để cho ánh mặt trời đã lâu chiếu vào". - Theo Team USUK

Shopie không biết chuyện mình đã gặp Howl trong quá khứ, nhưng Howl thì luôn nhớ và phải lòng Shopie ngay lần đầu gặp gỡ, anh đã luôn tìm cô trong để giải cứu trái tim anh. Cho nên ngay phân cảnh đầu Howl đã nói "Anh đã tìm em rất lâu rồi". Đó không chỉ là lời nói để giải cứu cô khỏi 2 tên lính canh.

Sau khi Howl có lại trái tim của mình, người đã nói rằng người anh cứng đơ và vô cùng nặng nề, Shopie đã nói trong niềm hạnh phúc "Trái tim là một gánh nặng nhưng để là một con người đúng nghĩa bạn không thể thiếu nó" Có lại trái tim chính là khoảnh khắc Howl đã thật sự trưởng thành, trở thành một người đàn ông đúng nghĩa, biết bảo vệ người mình yêu, và anh làm được điều đó chính là nhờ lòng trắc ẩn và sự yêu thương của Shophie dành cho anh và Calcifer".

“Một trái tim luôn rung động là điều bất biến duy nhất trên thế giới này.” Một câu nói vĩ đại để kết lại một bộ phim vĩ đại. Trái tim chính là hiện thân của lòng khoan dung, nghị lực phi thường vượt qua nghịch cảnh và chính trái tim mới có thể dẫn ta đến hạnh phúc thật sự và có được tình yêu đúng nghĩa. Khi Shophie hôn Đầu Củ Cải, đã vô tình phá vỡ lời nguyền, nụ hôn biểu hiện không chỉ là tình yêu nam nữ, mà còn là tình yêu giữa người với người, chỉ có tình yêu mới có thể hoá giải mọi sự đau khổ ở thế gian này.