Nirvana Ngày nay, thuật ngữ "Body shaming" hẳn không còn xa lạ với chúng ta. Về mặt định nghĩa, body shaming chỉ những lời lẽ cay nghiệt mang tính miệt thị ngoại hình của người khác. Những câu nói tưởng chừng đơn giản chỉ mang mục đích trêu chọc vui đùa nhưng lại gây nên tổn thương tinh thần sâu sắc đối với người ta. Lời nói là một vũ khí vô hình lợi hại, có thể cứu mạng người cũng có thể giết người. Người sử dụng lời nói với mục đích hạ bệ, chế giễu người khác, gây cho họ cảm giác tự ti, dẫn đến những hậu quả xa hơn như sự uất hận, trầm cảm, lúc này người ấy đã giết chết một mạng người mà không cần đến dao kiếm. "Lời nói giết người không dao" không làm chết người ngay lập tức, mà nó khiến chết dần chết mòn ngay trong chính những suy nghĩ của họ, cuộc đời họ nếu không khai mở được trí tuệ sẽ tràn ngập trong sự đau khổ và bóng tối.
Tôi đã từng là nạn nhân của Body shaming!
Lúc nhỏ mình là một bé gái xinh xắn với gương mặt bầu bĩnh, làn da trắng trẻo, thân hình cân đối, cùng với việc sở hữu thành tích học tập đáng nể thì trong mắt các bạn, mình chính là hình mẫu "con nhà người ta" đích thực. Tuy nhiên, mình bị mắc bệnh hen suyễn, dù chạy chữa khắp nơi vẫn không hề thuyên giảm mà ngày một nặng hơn. Sau đó, nhờ sự trợ giúp khắp trong ngoài, căn bệnh ấy đã được chữa trị tận gốc bởi phương pháp cấy chỉ (https://suckhoedoisong.vn/chua-tan-goc-hen-suyen-bang-phuong-phap-cay-chi-169124417.htm. Các bạn có thể vào link này nếu muốn hiểu rõ hơn), tuy nhiên điều này đã để lại di chứng về ngoại hình đối với mình, thậm chí nó khiến mình tự ti trong suốt thời gian dài. Đó là sự tăng cân đột ngột mất kiểm soát do dùng thuốc. Các bạn thử tưởng tượng một người tăng gần 10 kg chỉ trong vòng 2 tháng thì ngoại hình sẽ như thế nào? Thêm vào đó, chính vì sự nở to ra của những bắp thịt mà không một tín hiệu báo trước khiến chúng tạo thành những vết rạn. Bạn nào đã từng sinh con chắc chắn sẽ biết rạn da là như thế nào. Ôi, quãng thời gian ấy thật khủng khiếp, suốt nhiều năm liền, mình rơi vào cả hai hình thức của body shaming, đó là : Tự miệt thị và bị miệt thị. Đó là những năm tháng cấp 3, khi bạn đồng trang lứa có những màn dậy thì thành công ngoài sức tưởng tượng thì bản thân mình lại đi ngược, thêm vào thành tích học tập cũng không có gì đáng tự hào, mình như bóng đèn mờ nhạt giữa thành phố ánh sáng.
Đây là những hình ảnh thời "trẻ" của mình
Lúc đó mình liên tục nhận những lời lẽ miệt thị của các bạn, chúng còn đặt cho mình biệt danh "Mỡ" rồi thi nhau cười đùa, trêu chọc. Ngay cả đứa bạn thân nhất cũng chê bai ngoại hình của mình nào là quá mập, da đen... Gia đình, người thân cũng không khả quan hơn, ngày nào cũng nhan nhản những câu cho rằng mình rất xấu. Đỉnh điểm là có một lần mình đi chợ cùng mẹ, thấy những chiếc váy trưng bày rất đẹp mình cũng đòi mẹ mua cho. Nhưng thật nghiệt ngã vì chẳng có lấy một chiếc váy nào có thể phủ vừa tấm thân đẫy đà ngày ấy. Chính mẹ của mình lúc đó còn ngại với người ngoài thì nói gì đến mình. Mỗi ngày bản thân mình đều vô ý tự kỉ ám thị vào trong đầu rằng mình rất mập, rất xấu, học dở nên chẳng có ai yêu nổi đâu, hãy chấp nhận số phận đi. Mình sống trong sự tự ti suốt 4,5 năm liền, vì lúc ấy mình chưa ý thức giá trị của bản thân, lúc nào cũng cho rằng mình không xứng đáng.
Lên đến đại học kết quả cũng không khá hơn, nhưng mình quyết tâm thay đổi. Cân nặng lúc ấy của mình gần 60 kg trong khi chiều cao chỉ khoảng 158 cm. Mình tự nhận biết được lượng mỡ thừa trong người rất nhiều. Ban đầu mình đến phòng tập gym ở trường vì nó miễn phí, mình cố gắng duy trì sự đều đặn ấy mỗi ngày, mình cắt giảm tinh bột hết mức có thể, chỉ ăn một chút đồ ăn vào mỗi bữa. Thời gian đầu rất khó khăn nhưng lâu dần mình dần quen với chế độ ấy. Đến kì nghỉ hè, dù vẫn cố gắng giảm cân nhưng vẫn không có dấu hiệu khả quan. Lúc ấy, bố mình nói một câu: "Con lo đi tập thể dục đi chứ con gái mập béo xấu xí lắm". Những câu nói tương tự như vậy dù được nghe rất nhiều trước đó, nhưng mình vẫn bỏ ngoài tai. Tuy nhiên, câu nói này xuất phát từ chính miệng người đàn ông yêu thương mình nhất cũng là người mình kính trọng nhất nên lúc ấy mình có cảm giác vừa thương bố và vừa bị chạm đến lòng tự ái nên mình đã quyết tâm lên một kế hoạch giảm cân chi tiết cho hai tháng hè. Mình đăng kí vào một phòng tập ở gần nhà, phòng tập ở quê không có PT riêng mà chỉ có người hướng dẫn, người trước chỉ người sau. Mình tập luyện đều đặn mỗi ngày, chủ yếu là cardio và gập bụng. Về chế độ ăn uống, mình cắt giảm hoàn toàn tinh bột trong thời gian dài. Mỗi sáng sau khi tập xong mình sẽ ăn 2 quả trứng luộc cùng ít trái cây hoặc sữa chua. Trưa là bữa chính nhưng mình chỉ ăn thức ăn chủ yếu là rau và cá, còn buổi tối mình sẽ nhịn hoặc chỉ ăn rau luộc. Thời điểm đó, trước khi cho bất cứ thứ gì vào miệng mình đều đong đếm lượng calo của nó, những món ngọt như bánh kẹo hay chè tuyệt nhiên không dùng. Đó là một cơ hội tuyệt vời để cai đồ ngọt thành công, trước đây mình là đứa rất hảo ngọt. Kết quả miệt mài sau một tháng rưỡi mình giảm được khoảng 5 kg, từ 60kg còn 55kg, sau đó mình tiếp tục giảm thêm và về mức cân nặng ổn định tới bây giờ là 50kg. Ngoại hình hiện tại của mình đã thay đổi rất nhiều so với trước đây. Ngoài cân nặng, mình còn chăm chút cho những thứ khác như da, tóc, sức khỏe hay thời trang. Tuy nhiên sau này mình lại bị thêm một cái xấu về ngoại hình nữa là mặt nổi rất nhiều mụn. Lúc ấy mình cũng chẳng ý thức gì nhiều đâu, ngỡ mụn mọc rồi lại lặn như mặt trăng thôi, ai ngờ đâu đến lúc lại phải bỏ thêm tiền bạc, thời gian, công sức để điều trị mụn và chăm sóc da. Từ ngày chuyển ra chế độ ăn thuần thực vật, cân nặng mình duy trì ở mức 50 và có lúc xuống thấp hơn, da dẻ cũng sáng hơn và không còn mụn. Bây giờ nhớ lại thời kì huy hoàng ấy, đôi lúc mình không kiềm được cảm xúc.
Mình của hiện tại đã trở thành một cô giáo với vóc dáng cân đối hơn ngày trước (mặc dù mình không có 3 vòng chuẩn như người ta nhưng mình luôn hài lòng và tự tin về ngoại hình hiện tại)
Những hình thức body shaming thường gặp
Body shaming có hai hình thức thường gặp đó là: Miệt thị người khác và miệt thị bản thân.
- Miệt thị người khác: Đây là một hình thức chúng ta có thể bắt gặp ở bất kỳ đâu dù là ở ngoài đời hay trên mạng xã hội. Miệt thị người khác có thể bắt đầu từ lời nói bông đùa hằng ngày như “mập như heo”, “gầy như nghiện”, “lăn đi cho nhanh” hoặc đáng sợ hơn là những câu nói giễu cợt, những bình luận mang tính sát thương cao và có thể dẫn tới việc xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác. Hiện nay, với sự phát triển của công nghệ và mạng xã hội thì tình trạng này càng dễ dàng bắt gặp hơn. Một người dù không biết bạn là ai, chưa gặp bạn lần nào cũng có thể dễ dàng lên án bạn, giễu cợt thậm chí tấn công vào tài khoản cá nhân của bạn khi thấy bạn không hợp với mắt nhìn của họ thông qua những bức ảnh trên mạng. Đó là lí do nhiều bạn trẻ ngày nay rất nghiện dùng app, trong đó có cả mình.
- Miệt thị bản thân: Hình thức này thường bắt gặp ở những người tự ti, không hài lòng với ngoại hình của mình. Những người này thường hay đánh giá thấp về bản thân, so sánh mình với người khác, cảm thấy bất an giữa đám đông và luôn cố gắng tìm cách che đi cơ thể của mình. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng, chỉ cần bạn không tự tin ở điểm nào trên cơ thể thì nó rất dễ dàng gây ra sự chú ý đối với người khác.
Có một sự thật là bất kỳ ai cũng có thể trở thành nạn nhân của trò tiêu khiển vô nhân tính này. Nó có thể là bạn, là tôi, là những người nổi tiếng, những người khuyết tật hay những người có ngoại hình không bắt mắt. Dù cho bạn chỉ là một người bình thường nhưng nếu bạn không “vừa mắt” một người nào đó thì rất có khả năng bạn sẽ bị chế giễu và trở thành nạn nhân của body shaming. Vì đối với người ghét bạn dù bạn không làm gì thì họ cũng sẽ cố gắng soi mói những cái xấu nhỏ nhất để cười cợt, phán xét bạn.
Sức ảnh hưởng của body shaming
Giống như các hình thức miệt thị khác thì body shaming cũng sẽ khiến nạn nhân khó chịu hay nghiêm trọng hơn là sẽ dẫn đến tình trạng miệt thị bản thân. Nạn nhân sẽ dành thời gian để xem xét những khuyết điểm trên cơ thể mình. Nếu cảm xúc tiêu cực bị dồn nén quá nhiều, dần dần họ sẽ trở nên mặc cảm và tự ti, một số còn có biểu hiện xa lánh người khác. Những việc này về lâu dài có thể cản trở cơ hội giao tiếp và dẫn đến căn bệnh trầm cảm đáng sợ. Theo như sự vận hành của luật hấp dẫn, những điều người khác nói quá nhiều sẽ khiến bạn chú ý đến, từ chú ý bạn sẽ vô tình tự kỉ ám thị và mặc nhiên coi nó là điều đúng đắn, và kết quả là tình trạng của bạn sẽ y chang như những lời miệt thị.
Một tác hại khác của body shaming đó là khiến cho nạn nhân suy nghĩ đến các hình thức làm đẹp không an toàn nhằm lấy lại tự tin cho bản thân mình, ví dụ như: Sử dụng thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc, phẫu thuật thẩm mỹ ở các cơ sở không có uy tín, nhịn ăn,... Ban đầu, nó có thể hỗ trợ nạn nhân có được vóc dáng và vẻ ngoài như ý nhưng sau này nó có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng về mặt sức khỏe, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng.
Cách vượt qua nỗi sợ hãi mang tên "Body shaming"
Sẽ không thể khá hơn hay có bất cứ kì tích nào xuất hiện nếu bạn cứ để những lời lẽ không hay ngấm vào trong từng suy nghĩ và hành động của bản thân, luật hấp dẫn luôn vận hành và những gì bạn nghe, nhìn, nói, nghĩ hằng ngày sẽ trở thành hiện thực.
Chấp nhận sự thật trên đời không ai hoàn hảo
Một sự thật chắc hẳn chẳng ai có thể chối cãi được đó là không gì là hoàn hảo. Bạn cũng vậy, tôi cũng vậy và những kẻ miệt thị cũng vậy. Do đó, thay vì tập trung vào những khuyết điểm thì bạn hãy cố gắng phô trương vẻ đẹp của mình để mọi người cùng được thấy nhé!
Giữ tâm thái bình thản trước mọi phán xét của người khác
Mọi suy nghĩ và hành động của chúng ta phần lớn là do ảnh hưởng từ môi trường xung quanh. Chúng ta mặc nhiên để người khác định đoạt cuộc đời của mình, sống theo ý kiến của họ. Muốn có cuộc sống hạnh phúc thì mỗi người phải biết tự ý thức giá trị bản thân, đừng vì những lời nói vô căn cứ của người ngoài mà đánh mất đi giá trị của mình, vì bạn xứng đáng nhiều hơn thế, bạn xứng đáng có hạnh phúc.
Chăm sóc bản thân, hướng bản thân quay vào bên trong
Chẳng ai có thể yêu mình nếu mình không yêu lấy chính mình đúng không nào? Hãy chăm sóc bản thân một cách tốt nhất để trở thành một phiên bản ưu tú nhất, từ ngoại hình đến nội tâm. Hãy tốt hơn mình của hôm qua thôi, đừng so sánh bản thân với bất kì ai, vì họ không phải là bạn. Khi bạn tập trung vào bên trong nhiều thì bạn sẽ đẹp lên mỗi ngày. Câu nói "Tâm sinh tướng" là hoàn toàn chính xác, làm đẹp từ bên trong để cuộc sống bên ngoài vui vẻ, dễ chịu và hạnh phúc hơn.
Hãy lên tiếng
Body shaming là một hành động rất đáng lên án, vì vậy đừng để những kẻ body shaming mượn cớ những lời nói đùa để thực hiện hành vi trái đạo đức này. Hãy lên tiếng nếu như bạn cảm thấy khó chịu và bị xúc phạm. Đừng ngại chia sẻ với người thân, bạn bè thân thiết và những người bạn tin tưởng. Mỗi người sinh ra đã là một cá thể hoàn toàn độc lập, không ai giống ai. Đừng để những quy chuẩn do người khác tạo ra làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Bạn có thể dùng mạng xã hội như một công cụ để lên án hành động trái đạo đức này, ngăn chặn những người xung quanh có nguy cơ trở thành nạn nhân của body shaming.